Λαϊκή οργή υπάρχει αλλά από μόνη της δεν αρκεί για να φέρει ουσιαστικές αλλαγές.

Υπάρχει οργή γι’ αυτό που συμβαίνει στη χώρα. Τεράστια οργή. Την οποία την διαπιστώνει κάποιος εύκολα, εκτός κι αν πληροφορείται για το τι συμβαίνει μόνο από τα κανάλια της τηλεοπτικής καταστολής και τις εφημερίδες των εργολάβων του δημοσίου.
Και για πρώτη φορά η οργή αυτή είναι …διακομματική. Δηλαδή δεν είναι οργισμένοι μόνο οι οπαδοί ενός κόμματος. Ο θυμός έχει αγγίξει πολίτες με πολύ διαφορετικές πολιτικές πεποιθήσεις.
Αλλά υπάρχουν ακόμη δυο σημαντικά ζητήματα:

• πολλοί έλληνες ζουν ακόμη, για διάφορους λόγους, στην κοσμάρα τους, κατάλαβαν την κρίση λίγο έως καθόλου και φυσικά δεν έχουν καμμία οργή και
• ναι μεν οι οργισμένοι είναι πολλοί, όμως δεν έχει δημιουργηθεί ακόμα εκείνη η ψυχολογία που θα απαιτήσει να γίνουν ουσιαστικές αλλαγές στις δομές του πολιτεύματος.

Στην πρώτη κατηγορία, αυτών που δεν ένιωσαν δηλαδή την κρίση ώστε να οργιστούν, ανήκουν πολλές ομάδες ελλήνων

• εκείνοι που τις δύο προηγούμενες δεκαετίες κέρδισαν πάρα πολλά, δηλαδή έχουν “χοντρή καβάντζα”, και εκείνοι που και τώρα ακόμη συνεχίζουν να κερδίζουν πολλά. Δηλαδή κυρίως ελεύθεροι επαγγελματίες όπως γιατροί και δικηγόροι και τα παρόμοια, καθώς και μια σειρά άλλων που είχαν συναλλαγές με τμήματα του δημόσιου μηχανισμού, τους δήμους κυρίως αλλά και άλλες δημόσιες υπηρεσίες, από τις οποίες συναλλαγές, αδιαφανείς επί το πλείστον, αποκόμισαν τεράστια, για την οικονομική τους τάξη, κέρδη.
• εκείνοι οι μεγαλοϋπάλληλοι του δημοσίου τομέα, αλλά και του ιδιωτικού, πχ στις τράπεζες και σε άλλες μεγάλες επιχειρήσεις, που παρά τις μειώσεις μισθών, η αμοιβή τους είναι ακόμη πολύ υψηλή και η κρίση δεν τους ανησυχεί. Σ’ αυτούς προσθέστε και μια σειρά διορισμένων οικογενειακώς στο δημόσιο, με μισθούς των δύο και δυόμισυ χιλιάδων ευρώ, δηλαδή ένα οικογενειακό εισόδημα γύρω στα 5.000 ευρώ, που με τις μειώσεις πήγε κάπου στις 3.500. Αυτοί οι τελευταίοι είναι και οι περισσότεροι και αποτελούν και τον σκληρό πυρήνα των υποστηρικτών των κομμάτων και του κομματικού κράτους.
• μια μεγάλη ομάδα νέων, συνήθως άνεργων ή ακόμα σπουδαστών, οι οποίοι ζουν είτε με τους γονείς τους είτε με την συνδρομή των γονιών τους και οι οποίοι έχουν σε μεγάλο βαθμό υποκύψει στην γοητεία του life style πολιτισμού. Πρόκειται για το βασικό κοινό των διάφορων γυαλιστερών τηλεσκουπιδιών μη-πολιτικού περιεχομένου, ηλικίας από 18 έως 35. Ενα κοινό το οποίο είναι σχεδόν εντελώς α-πολιτικό, έχει απωλέσει την κριτική του ικανότητα και έχει για ινδάλματα τους σταρ του θεάματος. Ονειρα σχεδόν αποκλειστικά καταναλωτικά και πολιτική παιδεία ανύπαρκτη. Δυστυχώς είναι το κομμάτι που λόγω ηλικίας είναι το πιο δυναμικό κομμάτι μιας κοινωνίας, και εκείνο που, λόγω δυναμισμού, μπαίνει στην κεφαλή της εφόδου μιας κοινωνίας προς την προκοπή και το μέλλον της. Οσο η οργή δεν φτάνει σε αυτό το κοινωνικό τμήμα ευρύτερα, η κοινωνία μας δεν θα καταφέρει να παρατάξει τις δυνάμεις που απαιτούνται για μια αντεπίθεση.

Στην δεύτερη κατηγορία, στους οργισμένους, δηλαδή σε εκείνους που επηρρέασε η κρίση και όπου μήνες τώρα συσσωρεύεται οργή, λείπει η μετουσίωση της οργής και της αγανάκτησης σε πολιτικά αιτήματα. Και σ’ αυτή την κατηγορία ανήκουν αρκετές ομάδες ελλήνων

• εκείνοι που συνεχίζουν να πιστεύουν στον κοινοβουλευτισμό και στα κόμματα ακόμη, και που βασικά θεωρούν πως η παρούσα κρίση είναι πρόβλημα έλλειψης έντιμων προσώπων που θα επέτρεπαν στα κόμματα να εφαρμόσουν τις προεκλογικές τους διακηρύξεις.  Είναι εκείνοι οι δεξιοί και αριστεροί πολίτες που πιστεύουν με τον έναν ή άλλον τρόπο πως φταίνε κυρίως τα παρόντα πολιτικά πρόσωπα για την έλλειψη και εφαρμογή ικανής και έντιμης δεξιάς ή αριστερής πολιτικής που θα συγκινήσει και θα παρακινήσει και τον λαό, και που δεν έχουν καθόλου αντιληφθεί ακόμη πως τα πρόσωπα είναι προϊόντα του συστήματος και πως αυτό το σύστημα της αντιπροσώπευσης οδηγεί σε ολιγαρχίες είτε στο πολίτευμα είτε στα ίδια τα κόμματα εσωκομματικά. Το βασικό τους αίτημα είναι συνήθως η αποπομπή των “βαριδίων” από τα κόμματα καθώς και η τιμωρία των διεφθαρμένων και η αποκατάσταση της νομιμότητας στη δημόσια ζωή.
• εκείνοι που έχουν αντιληφθεί πως είναι πολλά πράγματα που δεν πάνε καλά με τον κοινοβουλευτισμό και τα κόμματα αλλά ακόμη δεν έχουν εντοπίσει ή καταλήξει τι ακριβώς είναι αυτό που δεν πήγε καλά και αυτοί είναι και οι πιο απελπισμένοι διότι δεν βλέπουν διέξοδο. Μπορεί να μην πιστεύουν πια στα κόμματα τόσο όσο παλιά, αλλά συνεχίζουν να πιστεύουν στην ανάγκη προσώπων ικανών και ηγετικών γι’ αυτό και αναζητούν ηγέτες και μεσσίες ακόμη και σε κοινωνικά κινήματα ή κινήματα πολιτικής αυτο-οργάνωσης, και οι οποίοι παραμένουν σε μεγάλο ακόμη βαθμό πολιτικά ετερόφωτοι, αναμένοντας την πολιτική καθοδήγηση του σοφού αρχηγού ή της σοφής ηγεσίας. Το βασικό τους αίτημα είναι συνήθως η αξιοκρατία και η εμπέδωση ενός κοινωνικού κώδικα ήθους και αρετής στον δημόσιο βίο.
• και τέλος εκείνοι που έχουν έρθει σε οριστική ρήξη με το παρελθόν και των κομμάτων και των προσώπων και οδηγούν την σκέψη τους με όση διανοητική αυτονομία δύνανται, σε προβληματισμούς που έχουν να κάνουν με την αυθεντική δημοκρατία, την κλήρωση αντί της εκλογής, και παρόμοιους δημοκρατικούς μηχανισμούς προσπαθώντας να διαμορφώσουν ένα πλαίσιο αιτημάτων για το πολίτευμα. Το βασικό τους αίτημα έχει να κάνει με την μεταμόρφωση του κοινοβουλευτισμού σε κάτι που να μοιάζει περισσότερο με δημοκρατία και που θα αφαιρεί από τα κόμματα και τα πρόσωπα τις τωρινές ολιγαρχικές τους εξουσίες. Δυστυχώς αυτοί είναι και οι λιγώτεροι.

Συνοψίζοντας, όλοι οι έλληνες δεν έχουν νιώσει την οικονομική κρίση, αλλά ακόμη κι αν την ένιωσαν ως έναν βαθμό δεν αντιδρούν με τον ίδιο τρόπο. Από την άλλη όσοι έλληνες είναι οργισμένοι με το πολιτικό σύστημα λόγω της κρίσης δεν συνεπάγεται αυτόματα πως έχουν την ίδια στάση απέναντί του και τις ίδιες απαιτήσεις από αυτό, σχετικά δηλαδή με το ποιες αλλαγές πρέπει να γίνουν στο πολίτευμα, παρόλη την οργή τους.
Λαϊκή οργή υπάρχει αλλά από μόνη της δεν αρκεί για να φέρει ουσιαστικές αλλαγές. Η διαφώτιση περί δημοκρατίας έχει να διανύσει πολύ δρόμο ακόμη πριν καταφέρει να κάνει την παλινόρθωση της δημοκρατίας, λαϊκό αίτημα.

Θραξ Αναρμόδιος