Πέμπτη 27 Ιανουαρίου 2011

Συμπεράσματα

H Eλεύθερη Κυριακή προέκυψε σαν αποτέλεσμα του προβληματισμού μιας ομάδας φίλων και γνωστών σχετικά με όσα συμβαίνουν στη χώρα μας. Η συνειδητοποίηση πως είμαστε μόνοι μας και δεν μπορούμε να περιμένουμε από κανένα τη λύση για τα αδιέξοδα που οδηγούμαστε μας έστρεψε στην ιδέα της αυτοοργάνωσης και στη δημιουργία μιας κίνησης καταρχήν διαμαρτυρίας. Εμπνευστήκαμε από κινήσεις όπως το GetGreeceBack και ο Συντονιστής και αντιληφθήκαμε την αξία της πολιτικής ανυπακοής και της ειρηνικής διαμαρτυρίας. Αυτές οι κινήσεις όμως δεν έγιναν ποτέ μαζικές και ο κυριότερος λόγος θεωρήσαμε ότι ήταν ο καθορισμός μιας συγκεκριμένης ημερομηνίας για μαζική δράση.Κάτι τέτοιο θα απαιτούσε τρομερές οργανωτικές ικανότητες που οι απλοί πολίτες δεν διαθέτουν, ενώ ο κόσμος έχει την τάση να συμμετέχει μαζικά σε κινήσεις μόνο αφού παρατήρει για καιρό την ύπαρξη τους και αρχίζει να πιστεύει ότι έχουν πιθανότητες επιτυχίας. Τέτοιο παράδειγμα αποτελεί το κίνημα των διοδίων που έγινε μαζικό μετά από 16 μήνες.

Πρότυπο για μας αποτέλεσαν οι διαμαρτυρίες στη Λειψία της Ανατολικής Γερμανίας το 1989 που έμειναν γνωστές σαν Monday demonstrations. Από 50 άτομα που ξεκίνησαν τη διαμαρτυρία και αφού επέμεναν κάθε Δευτέρα, καταλήξαμε στις διαδηλώσεις του Οκτώβρη που συγκέντρωσαν χιλιάδες πολιτών και διατηρώντας τον ειρηνικό χαρακτήρα τους οδήγησαν την κυβέρνηση σε παραίτηση.

Πάνω σε αυτές τις κινήσεις και τα συμπεράσματα που αντλήσαμε ξεκινήσαμε την προσπάθεια αυτοοργάνωσης μας. Το πρώτο που αντιληφθήκαμε ήταν ότι έπρεπε να λειτουργούμε με βάση τα πραγματικά δημοκρατικά ιδεώδη χωρίς ηγέτες και μόνιμες επιτροπές. Το πλεονέκτημα ότι όλοι γνωριζόμαστε μεταξύ μας και δεν υπήρχε καχυποψία μας βοήθησε να αποφύγουμε τυπολατρείες και αγκυλώσεις και σύντομα μετά από τακτικές συγκεντρώσεις και γόνιμο διάλογο διαμορφώσαμε το χαρακτήρα της Ελεύθερης Κυριακής και περάσαμε στην πράξη.

Συνειδητοποίωντας τα πλεονεκτήματα της άμεσης δημοκρατίας συμπεράναμε ότι αυτή είναι και η λύση για τα προβλήματα μας. To μεγάλο πρόβλημα όμως είναι η μάλλον νηπιακή αντίληψη που έχουμε σαν κοινωνία για το τι είναι η πραγματική δημοκρατία. Πρέπει δηλαδή να την ανακαλύψουμε από την αρχή. Το κλειδί για την δημοκρατία είναι η συμμετοχή όλων των πολιτών. Πως όμως θα βάλουμε στο παιχνίδι αυτό όλες τις γενιές των Ελλήνων που έχουν μάθει να παρατηρούν τις πολιτικές εξελίξεις από μακριά και να περιορίζουν τη συμμετοχή τους σε εκλογές κάθε 4 χρόνια;

Η Ελεύθερη Κυριακή μπορεί να λειτουργήσει σαν το δημοτικό σχολείο της δημοκρατίας. Στόχος της είναι να δημιουργηθούν ομάδες φίλων και γνωστών που θα προσπαθήσουν να το οργανώσουν στις πλατείες της χώρας από μόνοι τους χωρίς την καθοδήγηση ή την επίβλεψη κάποιου. Ολοι μόνοι τους πρέπει να βρουν τον τρόπο να συζητήσουν μεταξύ τους και να πάρουν αποφάσεις. Αν αυτό λειτουργήσει σε τοπικό επίπεδο τότε μπορούμε να συντονιστούμε καλύτερα ακόμα κι αν δεν γνωριζόμαστε μεταξύ μας. Αρκεί να αντιληφθούμε την αξία της ατομικής συμμετοχής και τις δυνατότητες της δημοκρατίας.

Στόχος μας είναι να προσελκύσουμε όλους τους ελεύθερα σκεπτόμενους πολίτες που θα έχουν την όρεξη να μοιραστούν τις εμπειρίες τους, τις γνώσεις τους, τις ιδέες τους.

Η πρόσκληση ισχύει για κάθε Κυριακή.

Σάββατο 15 Ιανουαρίου 2011

Η Δημοκρατία και η σχέση της με τον Νόμο

Η δημοκρατία είναι ένα πολίτευμα που δημιουργήθηκε πριν 2500 χρόνια στην Αρχαία Ελλάδα, όμως ενώ σήμερα χρησιμοποιείται παγκοσμίως και την υπερασπίζονται διάφοροι, στην ουσία λίγοι γνωρίζουν πως λειτουργεί πραγματικά. Αυτό είναι φυσιολογικό γιατί κανείς δεν μας εξήγησε στο σχολείο, όταν μας μιλήσανε πρώτη φορά για δημοκρατία, πως εφαρμόστηκε και κυρίως ποιες είναι οι μικρές, άλλα σημαντικές διαφορές από αυτό που σήμερα αποκαλείται δημοκρατία.

Από τη στιγμή που διώξαμε τα μοναρχικά και δικτατορικά καθεστώτα και μας παραχωρήθηκε το δικαίωμα της ψήφου, της επιλογής δηλαδή μεταξύ δύο κυρίως πολιτικών δυνάμεων νομίζουμε ότι αποκτήσαμε δημοκρατία. Μας έκαναν να πιστεύουμε ότι η εναλλαγή των προσώπων και η δημιουργία νέων νόμων που θα βελτιώνουν τους προηγούμενους είναι η λύση για τα προβλήματα της κοινωνίας. Εδώ έχουμε το παράδοξο ότι τα ίδια πρόσωπα κυριαρχούν διαχρονικά, άρα δεν μπορούμε να μιλάμε για αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Δημοκρατία δεν είναι να περιορίζονται οι επιλογές μας μεταξύ συγκεκριμένων οικογενειών.

Η βελτίωση των νόμων δεν είναι το κλειδί για τη δημοκρατία. Το κλειδί είναι η ισονομία. Η δημοκρατία τα καταφέρνει και με κακούς νόμους αρκεί να υπάρχει ισονομία. Όταν ο νόμος είναι κακός θίγονται εξίσου και οι αδύνατοι και οι ισχυροί της κοινωνίας, οπότε οι δεύτεροι που έχουν τη δυνατότητα θα κινήσουν τη διαδικασία βελτίωσής του.

Επειδή η ισονομία είναι το απαραίτητο στοιχείο της δημοκρατίας γι' αυτό προβλέπει το Σύνταγμα το διαχωρισμό των εξουσιών. Σκοπός είναι η διαφύλαξη της ανεξαρτησίας της Δικαστικής εξουσίας η οποία επιβλέπει τους πάντες, αλλά επιβλέπει και τους νόμους οι οποίοι δεν πρέπει να υπερβαίνουν τον ανώτατο νόμο όπως εκφράζεται από το Σύνταγμα.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα για τη Δημοκρατία είναι η διαπλοκή των εξουσιών. Όταν η Εκτελεστική εξουσία διαπλέκεται με τους ελεγκτές της, δηλαδή τη Νομοθετική εξουσία, τότε θα διαφθείρουν και τη Δικαστική εξουσία, θα καταργηθεί η ισονομία και όσοι είναι υπεράνω του νόμου θα αρχίσουν να δρουν ανεξέλεγκτα εις βάρος της κοινωνίας αφού δεν θα υπάρχει ο κίνδυνος τιμωρίας τους ακόμα και αν έχουμε τους τέλειους νόμους. Αυτό έχει επιτευχθεί χάρη στην πλήρη ταύτιση της Εκτελεστικής με τη Νομοθετική εξουσία. Οι ίδιοι πολιτικοί που κυβερνούν είναι ταυτόχρονα βουλευτές, δηλαδή ελεγκτές του εαυτού τους, γι'αυτό και καμιά εξεταστική επιτροπή της Βουλής δεν έχει βγάλει ενοχοποιητικό πόρισμα για κάποιο βουλευτή. Κόρακας κοράκου μάτι δεν βγάζει. Είναι οι ίδιοι που διορίζουν τους δικαστικούς οι οποίοι βρίσκονται υπό τη σκέπη του υπουργείου δικαιοσύνης που είναι φορέας της Εκτελεστικής εξουσίας. Άρα η ανεξαρτησία και της Δικαστικής εξουσίας πάει περίπατο.

Στην Αρχαία Ελλάδα προκειμένου να αποφύγουν το θανάσιμο κίνδυνο της διαπλοκής προχώρησαν στο διαχωρισμό των εξουσιών, αλλά διασφάλισαν το μηχανισμό που θα απέτρεπε τη διαπλοκή τους. Αυτός ο μηχανισμός ήταν η διαφορετική μέθοδος στελέχωσης των αντιπροσώπων της Εκτελεστικής και της Νομοθετικής εξουσίας. Δηλαδή οι πολιτικοί εκλέγονταν ενώ οι βουλευτές κληρώνονταν. Η Βουλή έμοιαζε με ένα δικαστήριο όπου οι εκλεγμένοι πολιτικοί που είχαν ειδικές γνώσεις μάχονταν να πείσουν τους απλούς πολίτες -βουλευτές για τους νόμους και τις πολιτικές που έπρεπε να επικυρώσουν οι δεύτεροι. Παράλληλα οι βουλευτές είχαν και το καθήκον του ελέγχου των έργων των πολιτικών. Εξαιτίας της τυχαίας και περιορισμένης διάρκειας της θητείας τους οι βουλευτές παρέμεναν απλοί πολίτες και δεν ταύτιζαν τα συμφέροντα τους με καμία πολιτική ή άλλη ελίτ. Τα συμφέροντα του απλού πολίτη ταυτίζονται πάντα με τα δημόσια συμφέροντα. Οι βουλευτές δεν χρειάζονται ειδικές γνώσεις για να κρίνουν την αποτελεσματικότητα των πολιτικών. Όπως εμείς επειδή δεν έχουμε ειδικές γνώσεις αναθέτουμε στον ηλεκτρολόγο να επιδιορθώσει μια βλάβη και αδιαφορούμε για το τι κάνει και τον αφήνουμε να δουλέψει, αλλά στο τέλος τον κρίνουμε και ανάλογα με την αποτελεσματικότητα του είτε τον πληρώνουμε είτε τον στέλνουμε από κει που ήρθε, έτσι και οι βουλευτές όταν διαπιστώνουν αναποτελεσματικότητα δεν έχουν κανένα λόγο να χαριστούν σε κανένα. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν γίνονται λάθη. Δεν διαιωνίζονται όμως και βελτιώνονται τα πάντα .Έτσι προχωράνε οι κοινωνίες μπροστά.

Τετάρτη 5 Ιανουαρίου 2011

Η Ελεύθερη Κυριακή συνεχίζει το κάλεσμά της προς τους πολίτες της χώρας

Και κατά την περίοδο των εορτών συνεχίσαμε να συγκεντρωνόμαστε στην πλ. Κύπρου της Καλλιθέας και στο Ποσειδώνιο της Θεσσαλονίκης. Γνωρίσαμε νέους ανθρώπους με τους ίδιους προβληματισμούς, ανταλλάξαμε απόψεις για το πως θα βελτιώσουμε τη δράση μας και γενικά ανοίξαμε ένα διάλογο για ότι μας απασχολεί ως πολίτες.

Εμείς θα συνεχίσουμε να συγκεντρωνόμαστε κάθε Κυριακή κι ας είμαστε λίγοι ακόμα. Θα συνεχίσουμε το κάλεσμα μας προκειμένου να γίνουν οι πλατείες αυτό που πραγματικά πρέπει να είναι. Δηλαδή δημόσιοι χώροι που θα μπορούν να συγκεντρώνονται οι πολίτες, να εκφράζονται και να συζητούν ελεύθερα για αυτά που τους ενοχλούν. Θα συνεχίσουμε μέχρι να γεμίσουν οι πλατείες με ενεργούς πολίτες που θα θέλουν όχι μόνο να διαμαρτυρηθούν για όσα συμβαίνουν, αλλά και να συμμετάσχουν στο δημόσιο διάλογο που απαιτείται προκειμένου να διαφωτιστούμε όλοι καλύτερα για το τι πρέπει να απαιτήσουμε ως λαός. Ένας διάλογος που θα διεξάγεται σε πραγματικό χρόνο μεταξύ φυσικών προσώπων και θα τονώσει το αίσθημα της ανθρώπινης επαφής και της αλληλεγγύης.

Ευελπιστούμε στην παρουσία όλων σας. Μην περιμένετε από κανέναν και ελάτε να οργανωθούμε μόνοι μας. Ραντεβού την Κυριακή.